HER GÜN BİR YENİ BİLGİ " HARİTALAR "



    Değişen ve gelişen yaşam şartları insanların öğrenme şekillerini de değiştirmektedir. Eski çağlardan günümüze kadar uzanan bilgi kuşağı, her seferinde üzerine bir yeni bilginin eklenmesiyle gelişip büyümüştür sevgili okur. Anlatmak istediğim örnek verecek olursam üzerinde yaşadığımız dünyanın ilk bilgilere göre düz sayılırken araştırmalar ve incelemeler üzerine dünyanın düz olmadığını kanıtlamışlardır. Bizim yaşamımızı kolaylaştıran olan haritalar ise oldukça eskiye dayanmaktadır. Şöyle bir haritaların tarihi gelişimini bakacak olursak sevili okur;





    En eski harita bundan 8200 yıl önce Çatalhöyük’te yapılmıştır.

    Duvara çizilmiş olan bu haritada Çatalhöyük’ün planı ve Hasan Dağı’na yer verilmiştir. Aslı saklanan harita şuan hala Anadolu Medeniyetleri Müzesinde sergilenmektedir.








    Babilliler ise haritalarını kil tabletler üzerine yapmışlardır. Bunlardan ilki M.Ö 1600 yılında yapılmış olan Fırat Nehri’nin batısında yer alan sulama kanallarını gösteren bir harita olmaktadır. Bunun yanı sıra M.Ö 500’de Babilliler tarafından kil tabletler üzerine yapılan dünya haritaları da vardır. Anlayacağınız Babiller haritacılıkla yakından ilgilenmiştir. Fakat babiller bu haritaları yaparken kendilerini merkez olarak ele almışlardır.













    Yunanlılar da ise filozofların Yunanistan’ı dünyanın merkezi olarak gösterdiği haritalar bulunmaktadır. Harita yapan Yunanlı filozoflardan bazıları Miletli Hekataeus, Anaksimander ve Herodot’tur. Ayrıca Anaksimandros ilk " tekerlek harita " yı yapmıştır. Herodot’un çizdiği harita etrafı denizlerle çevrili bir haritaydı. Üstelik "coğrafyanın babası " olarak bildiğimiz Hekataios' ta Yunanlıdır. Görülmektedir ki Yunanlılar coğrafya bilsinin gelişmesinde büyük katkı sağlamışlardır.







    Tekerlek Harita











    Peki Anadolu ve Avrupa’da modern haritacılık nasıl gelişti?

    Kaşgarlı Mahmut’un Abbasilerin yönetimindeyken çizdiği dünya haritası Türkler tarafından çizilen en eski harita olarak bilinmektedir. Piri Reis ve Seydi Ali Reis ; haritacılıkta önemli eserler vermiştirler. En önemli Osmanlı haritacısı olarak bilinen Piri Reis 1513’te çizmiş olduğu haritada Amerika Kıtası’nın doğu kıyılarını göstermiştir.























    Büyük Ölçekli Haritaların Özellikleri




    • Ölçeğin paydasındaki sayı küçüktür.

    • Küçültme oranları azdır.

    • Ayrıntılı bilgi verir.

    • Hata oranı azdır.

    • İzohips aralık değeri azdır.

    • Çizimi yapılan gerçek alan küçüktür.

    • Aynı alanı gösteren küçük ölçekli haritaya göre harita boyutları büyüktür.






    Küçük Ölçekli Haritaların Özellikleri




    • Ölçeğin paydasındaki sayı büyüktür.

    • Küçültme oranları fazladır.

    • Ayrıntı azdır. Genel özellikleri gösterir.

    • Hata oranı fazladır.

    • İzohips aralık değeri büyüktür.

    • Çizimi yapılan gerçek alan geniştir.

    • Aynı alanı gösteren büyük ölçekli haritaya göre haritanın boyutları küçüktür.





Portolan Harita

    "PORTOLAN HARİTA"

    14. ve 15. yüzyıl'da Avrupa'da kullanılan, kıyılar ve limanlara dair bilgiler içeren el yazması denizcilik haritalarıydı. Por, "liman" ve tolan ise "rehber" anlamına gelmektedir.












                                                                                        

                                                                                     "TOPOĞRAFYA HARİTALAR"
    Topoğrafik Harita





    Yeryüzü şekillerini izohips yöntemiyle ayrıntılı olarak gösteren büyük ölçekli haritalardır. Topoğrafya haritalarında yeryüzü şekillerinin yanında madenler, ulaşım yolları gibi birçok özellik gösterilir. Dolayısıyla bunlara askeri amaçlı haritalar da denir.










    Fiziki Haritalarda eş yükselti eğrileri bulunduğu için, diğer haritalardan farklı olarak;
  • Yüksekti bulmak, 
  • Derinlik bulmak, 
  • Eğim Hesaplamak, 
  • Profil Çıkarmak, 
  • Gerçek Alan Hesaplamaları yapmak, 
  • Dağlık veya Düzlük alanları tespit etmek, 
  • Yeryüzü şekillerini ayırt etmek mümkündür. 
























    Beşeri ve Ekonomik Haritalar:

    Nüfusun dağılışını ve özelliklerini, ekonomik etkinlikleri, yer altı ve yer üstü kaynaklarının dağılışını gösteren haritalardır.
























    İdari ve Siyasi Haritalar:


    İdari bölünüşleri il, ilçe, köy, ülke sınırlarını gösteren haritalardır.













    Özel Haritalar :

  1. Ekonomi Haritaları 
  2. Hidrografya Haritaları 
  3. İzoterm Haritaları 
  4. Araziden Yararlanma Haritaları 
  5. Jeomorfoloji Haritaları 
  6. Nüfus Haritaları 
  7. Toprak Haritaları 





    8. İşte sevgili okur kısacası haritalardan böyle bahsedebiliriz. Umarım bu bilgilerin faydasını görebilirsin. Daha detaylı bir şekilde incelemek istiyorum diyorsan, yazımın altınına senin için bir link bırakacağım. Oradan daha detaylı bir şekilde bakabilirsin. Şeker tadında günler sevgili okur :)








    KAYNAKÇA:
  • https://kadirhoca.com/9/konu-anlatimlari-9/harita-cesitleri/ 
  • http://mapaktif.com/haritanin-tarihi-gelisimi/

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

ÖĞRENME ÇIKTILARI

Öğrenme çıktıları aslında bizim öğrenmelerimiz sonunda konu başlıklarının bize yansımalarıdır sevgili okur. Öğrenci o öğrenme sonunda öğrenileni söyleyebilmelidir. Örneğin coğrafya dersinin sonunda eğer bir öğrenme çıktısı hazırlayacaksak aşağıda yazdığım gibi olacaktır; Ayşegül bu derin sonunda coğrafyayı tanımlayabilecek. Ayşegül bu dersin sonunda ünlü coğrafyacıları söyleyebilecek. Ayşegül bu dersin sonunda Ilyada ve Odysseia'nın yazarını söyleyebilecek. Ayşegül bu dersin sonunda tekerlek haritayı kim buldu söyleyecektir. Ayşegül bu dersin sonunda coğrafyanın ilkelerini söyleyebilecektir. Ayşegül bu dersin sonunda  Türkiye bayrağının anlam ve önemini söyleyebilecek. Ayşegül bu dersin sonunda portolan haritalar ne demektir söyleyecektir. Ayşegül bu dersin sonunda ilk modern kürenin kimin yaptığını söyleyecektir. Ayşegül bu dersin sonunda coğrafyanın dönemlerini sayabilecektir. Ayşegül bu dersin sonunda haritanın amaçlarını söyleyecektir. Ayşegül bu dersin sonunda pro
Devamı

GEZİP, GÖRELİM KÖŞESİ "UÇAK MEZARLIĞI"

Resim
Her insan doğar büyür ve ölür. Hayatta her gün yüz binlerce insan doğarken bir o kadarda ölümler meydana geliyor. İnsanlar ölünce toprağa gider biliyorsunuz ki. Peki ya uçaklar ölünce nereye gider? Arizona’da çölün ortasındaki bu ıssız mekana tabii ki. ABD hava kuvvetlerinde görevini tamamlayan bu B-52 bombardıman uçakları güneşin altında öylece yatıyor. Peki neden Arizona? Böyle bir mezarlığın çölün ortasına kurulmasının sebebi, nemsiz ortamın metaldeki bozulmayı geciktirmesi. Ama ne olursa olsun, bu uçaklar son uçuşlarını çoktan tamamlamışlar tabi. Sizce de çok garip ve sıradışı bir olay değil mi ? Eğer uçaklarla ilgiliyseniz belki yolunuz bir gün düşer belli mi olur :) Şeker tadında günler sevgili okur :)         KAYNAKÇA: http://www.redbull.com/tr/tr/adventure/stories/1331699013567/dunyan%C4%B1n-en-gizemli-noktalari
Devamı

NEDEN COĞRAFYA ÖĞRENİYORUZ ?

Resim
Sahi bugüne kadar hiç düşündünüz mü " Neden coğrafya diye bir ders var ? Niçin coğrafya öğreniyoruz? Ne işimize yarayacak coğrafya bilmemiz? "Açıkçası ben neden diye sorgulamadım.Bu birazda coğrafya dersini sevmemden kaynaklanıyor olsa gerek. Mesela geometri için bu soruyu çok sordum :) Tabi cevabını da bulmuş değilim onun, neyse biz konumuza dönelim. "Coğrafya nedir? " sorusu ile başlarsak coğrafya, insan faaliyetleriyle insanın yaşadığı doğal ve fiziki çevre arasında ilişki kuran bir bilimdir.Daha genel bir tanım yapmak gerekirse coğrafya, yeryüzü tasviri, yer betimlemesidir.Günümüzde her ne kadar bahsettiğimiz betimlemeyi edebiyatçılarımız kendilerine görev belirlemiş olsa dahi bu coğrafyanın tanımını ve görevini hiçbir şekilde değiştirmez.Her ikisininde amacı birbirinden farklıdır.Peki ya biz bu coğrafyayı neden öğreniyoruz ? Coğrafya, diğer derslere göre daha önemli bir yere sahiptir.Çünkü coğrafya bizlere içinde yaşadığımız yere dair bir fikir geliştirip bu
Devamı